Doanh nhân Việt không ngừng trao dồi tri thức

Với vai trò đứng tuyến đầu của cuộc sống, tiên phong trong việc giải quyết các bài toán của thực tiễn, là chủ lực tạo ra của cải và thịnh vượng, gây dựng các giá trị bền vững cho xã hội, doanh nhân càng phải không ngừng trau dồi tri thức, hoàn thiện năng lực làm việc để làm tròn vai trò đảm nhiệm đó.

Việc học của doanh nhân không chỉ làm thay đổi họ mà còn làm thay đổi một cách bền vững, dài lâu của một doanh nghiệp mà họ đang, sẽ lãnh đạo, quản lý. Người ta nói kinh doanh thành công không phải là một “điểm dừng” sau một vài phi vụ mà là “chuyến đi dài” với hành trang và đích đến cho chuyến đi là:

  • Quy mô doanh nghiệp ngày một mở rộng về đội ngũ, thương hiệu nổi tiếng, vốn, tài sản và cơ cấu sở hữu gia tăng
  • Sự phân tách chức năng quản lý với sở hữu. Chức năng quản lý cần chuyên môn hóa, chuyên nghiệp hóa để quản lý tài sản và đầu tư hiệu quả hơn
  • Tính cạnh tranh giữa các doanh nghiệp ngày một khốc liệt, nhất là dưới áp lực của cuộc chơi hội nhập. Đối tác – đối thủ ngày một đông và xuất hiện thêm cả các doanh nghiệp quốc tế với luật chơi theo các tiêu chuẩn quốc tế. Doanh nghiệp tham gia cuộc chơi này phải tự loại bỏ các yếu tố phi chuyên nghiệp, tạm bợ, chụp giật
  • Đầu tầu về gây dựng một tổ chức học tập, thu thập, xử lý, chắt lọc và liên kết tri thức có giá trị, kết hợp giá trị tri thức với các loại giá trị khác
  • Hoàn thiện bản thân để trở thành con người tinh hoa và yêu nước

Nhưng, đa số doanh nhân Việt đều tưởng thành từ kinh nghiệp kinh doanh thực tiễn, ít người được đào tạo bài bản, đúng nghĩa. Ở quy mô nhỏ ban đầu, không ít doanh nhân đã gặt hái được thành công trước mắt. Nhiều người trưởng thành thông qua vừa tích lũy, vừa áp dụng, vừa tổng kết tri thức, nhưng không ít người do thiếu một nền tảng kiến thức và kỹ năng quản lý và kết quả đầu tư thấp, thậm chí thua lỗ.

So với bình diện chung của thế giới, năng lực lãnh đạo, quản lý của doanh nghiệp Việt Nam vẫn còn thấp. Nhiều doanh nghiệp không đủ khả năng lãnh đạo đáp ứng dưới sức ép của tình cạnh tranh khốc liệt của thương trường hiện đại, của việc quản lý tài sản và nhân sự, duy trì thương hiệu và vị thế của doanh nghiệp, sức ép của tính hiệu quả, hiệu suất và chất lượng… Tập quán, cách tư duy, kiến thức kinh doanh của nhiều doanh nhân chưa đủ tầm trước sự thay đổi khi Việt Nam hội nhập sâu. Trong khi đó, doanh nhân thế giới đều đã đề cao trí tuệ nhưng một động lực mạnh của mọi sự phát triển, đổi mới sáng tạo thậm chí đề cao nó hơn tiền bạc và quyền chức.

Do vậy, ý thức về vai trò của tri thức và không ngừng học hỏi, trau dồi tri thức phải là phẩm chất cơ bản của doanh nhân. Thương nhân Do Thái, những doanh nhân thành đạt của thế giới cũng cho rằng “có tri thức phong phú về các mặt sẽ là một tố chất cơ bản của thương nhân, và cũng là một bảo đảm căn bản để kiếm được nhiều tiền trên thương trường”, cho thành công lâu dài.

Hôm nay, rất nhiều doanh nhân Việt đã ý thức và đang dùng một số cách thức trau dồi tri thức như sau:

  1. Tự học: rút kinh nghiệp, thu thập thông tin, đọc sách báo, chia sẻ tri thức qua giao lưu, sử dụng các công cụ hiện đại hỗ trợ cá nhân.
  1. Mua trí khôn của các chuyên gia tư vấn hoặc đào tạo
  1. Doanh nhân chỉ đạo việc học tập của toàn doanh nghiệp

Đó cũng là cách đa dạng để doanh nhân Việt hiện đại buộc phải nỗ lực, gấp rút san lấp khoảng cách tri thức so với nhu cầu.

  1. Doanh nhân tự học

”Không có kho báu nào quý bằng học thức. Hãy tích lũy nó bất cứ lúc nào có thể”. (Rudasky). Hơn ai hết, doanh nhân là những người dành từng giây từng phút để tự học và chiêm nghiệm tri thức và thực tiễn. Tri thức được doanh nhân tích lũy, tổng kết rất đáng kể, có thể từ việc rút kinh nghiệm thực tế, đọc các nguồn thông tin sách báo, giao lưu chia sẻ kinh nghiệm.

Tự học qua thực tiễn và rút kinh nghiệm: Dù kinh doanh có thịnh, có suy, doanh nhân cần không tự mãn với kiến thức, kinh nghiệm đang có, biết tự điều chỉnh và hoàn thiện chúng. Lý thuyết gia quản lý hiện đại Peter F. Druker đã dạy: “Bất cứ ai, dù có trong tây bất cứ kiến thức nào, cũng phải tiếp tục học hỏi kiến thức mới sau mỗi bốn hay năm năm, nếu không muốn bị lạc hậu”. Nhờ có tham gia vào thương trường khốc liệt, doanh nhân không ngừng kiểm nghiệm và điều chỉnh kiến thức từ các thất bại, thành công gặp phải. Thực tiễn kinh doanh là lò tôi luyện cho doanh nhân trở thành người tự thấy được điều vô lý hay hợp lý, phù hợp hay không phù hợp, sơ lược hay cụ thể hóa những gì mình biết, mình học.

Hơn 80 học viên tham gia khóa học CEO tại Nghệ An

Hơn 80 học viên tham gia khóa học CEO tại Nghệ An

Tự học qua các nguồn thông tin, sách báo: Các nguồn thông tin, sách báo hàng ngày thường được doanh nhân sử dụng để nắm bắt, cập nhật liên tục. Doanh nhân sẵn sàng tiếp cận những nguồn thông tin, tri thức chuyên nghiệp hơn, tin cậy để có thể có được kịp thời, chất lượng và giá trị cao như của các hãng thông tin kinh doanh chuyên nghiệp Dow Jones, Reuters, Bloomberg… Chúng ta có thể thấy nhiều doanh nhân tranh thủ đọc sách, báo để cập nhật thêm tri thức cho mình, tìm kiếm/ trích rút những gợi ý cho công cuộc kinh doanh. Trên thị trường có một vài bộ sách khá căn bản phục vụ riêng cho đối tượng doanh nhân như:

  • Bộ sách “Cẩm nang cho nhà quản trị thành công” (Successful Manager Handbook) của hãng DK Publishing Inc. cung cấp cho bạn tất cả những kỹ năng căn bản, then chốt để bạn dẫn dắt doanh nghiệp.
  • Bộ sách “Doanh nhân tự học” do Chương trình Phát triển Dự án Mê Kông (MPDF) tổ chức biên soạn cung cấp những kiến thức quản trị kinh doanh cơ bản, thiết thực, có thể vận dụng vào thực tế hoạt động của các doanh nghiệp nhỏ và vừa.
  • Bộ sách  “Cẩm nang quản lý – kinh doanh Harvard” – được sử dụng làm giáo trình giảng dạy chính của Đại học Kinh doanh Harvard và ở nhiều trường Đại học kinh doanh khác trên thế giới trong chương trình Đại học và Đào tạo MBA.
  • Cuốn “Personal MBA” của tác giả Josh Kaufman, “The complete idiot’s guide to MBA basics” đề xuất một hình thức tự học MBA qua đọc sách và đi làm để lấy kinh nghiệp thực tế. Tại 2 cuốn sách còn liệt kê hơn 100 cuốn sách khác mà mỗi doanh nhân nên đọc để tự học.

Tự học thông qua giao lưu, chia sẻ cộng đồng: Doanh nhân còn nên tham gia các buổi nói chuyện (talk show), hội thảo, hội nghị, diễn đàn, xúc tiến thương mại, triển lãm… trong và ngoài nước để gặp mặt trao đổi một cách tích cực với các đối tác, các chuyên gia, các nhà khoa học, nhà công nghệ… thu thập tri thức, kinh nghiệm về rất nhiều chủ đề quan tâm. Thậm chí, ở cả những buổi giao lưu mang tính gia đình, họ hàng, bạn bè, hội đoàn, câu lạc bộ… doanh nhân cũng tích cực “gặt hái” những ý tưởng, bí quyết, sáng kiến hay, lời giải có giá trị cho hoạt động kinh doanh của mình.

  1. Mua trí khôn của chuyên gia:

Rất nhiều doanh nhân đã coi việc mua bán tri thức là sự trao đổi thông thường để có trí khôn phục vụ cho sự thành công lâu dài, giải quyết cho những vấn đề, những yếu kém của doanh nghiệp. Doanh nhân sẵn sàng thuê chuyên gia tư vấn hoặc tham gia các khóa đào tạo.

Thuê chuyên gia tư vấn: hình thức mang lại hiệu quả vào công việc hiện tại, đặc biệt là khi doanh nghiệp đang có vướng mắc về kinh doanh hoặc muốn cải tổ, đổi mới tổ chức. Các chuyên gia tư vấn là những người có kinh nghiệm lâu năm, chuyên môn tổng hợp và sâu, thường sẽ khảo sát khách quan tình hình thực tế doanh nghiệp, đề xuất giải pháp áp dụng tri thức mới và huấn luyện, giám sát thực hành.

Trên thị trường đã xuất hiện nhiều công ty làm các dịch vụ tư vấn như tư vấn quản trị chất lượng, tư vấn thương hiệu, tư vấn pháp lý, tư vấn đầu tư, tư vấn nhân sự, tư vấn công nghệ… và xuất hiện cả những công ty tư vấn danh tiếng quốc tế như Pricewaterhouse Coopers, KPMG, Ernst & Young, Athur Andesen… Để bổ sung khiếm khuyết về kiến thức tổng quát, một số công ty sử dụng hình thức thuê một nhóm chuyên viên hoạt động như một bộ não chiến lược mở rộng, gọi là think tank.

Tham gia các khóa đào tạo: là hình thức bổ sung kiến thức, huấn luyện kỹ năng nâng cao dành cho doanh nhân. Các khóa học ngắn hạn có thể thiết kế học ngoài giờ, học tại công ty, nội dung và điều kiện phù hợp theo yêu cầu của doanh nhân. Nhiều doanh nhân nhận thức được tầm quan trọng của tri thức trong quản trị đã đầu tư theo học khóa học dài hạn, văn bằng thạc sĩ quản trị kinh doanh MBA (Master of Business Administration) để nâng cao trình độ một cách toàn diện. Yêu cầu đầu vào của MBA là học viên phải có 2 năm kinh nghiệm quản lý. Mức học cho khóa học tại chỗ trong 2 năm là khoảng 10.000 – 20.000 USD. Sau khi học MBA, doanh nhân có tư duy mới về mọi vấn đề, tự tin khi giải quyết các tình huống thường gặp. MBA được dạy ở Việt Nam nhờ sự hợp tác, liên kết các chương trình đào tạo MBA nước ngoài với các cơ sở đào tạo trong nước, thậm chí có cả chương trình giảng dạy bằng tiếng Việt.

Một số khóa học có thể tham khảo:

STTTrường
1Viện Công nghệ Châu Á (AIT – Bangkok)
2Viện Quản trị kinh doanh (UBI – Bỉ) phối hợp với Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn
3Đại học RMIT Việt
4Trung tâm Pháp – Việt Đào tạo về quản lý (CFVG)
5Trường Đào tạo Quản trị Kinh doanh HSB – Đại học Quốc gia Hà Nội (thiết kế theo tiêu chuẩn quốc tế AACSB của Mỹ)
6Trường Doanh nhân TOP OLYMPIA
7Đại học Bách khoa Hà Nội (hợp tác với Đại học Northcentral của Mỹ)
  1. Doanh nhân lãnh đạo doanh nghiệp học tập

Doanh nhân hiện đại đã nhận thức ra muốn doanh nghiệp kinh doanh thành công thì cần sử dụng ngày một nhiều hơn tri thức như một nguồn vốn cơ bản của toàn tổ chức. “Trí tuệ một khi đá ăn sâu vào từng công việc của từng thành viên sẽ tác động như những sức mạnh vật chất to lớn”. Peter Druker – nhà tư tưởng lớn về quản trị và kinh doanh hiện đại đã nói từ lâu: “Ưu thế cạnh tranh lâu dài duy nhất của doanh nghiệp chính là có được năng lực học tập nhanh hơn đối thủ cạnh tranh”.

Nhiều doanh nhân đã xây dựng doanh nghiệp của mình thành một môi trường học tập, một văn hóa học tập, bắt đầu từ nhận thức tầm quan trọng của việc học, thúc đẩy việc ứng dụng và sáng tạo trong doanh nghiệp, tới tổ chức hệ thống quản trị, chia sẻ tri thức, đầu tư và xây dựng, thậm chí trực tiếp tham gia giảng dạy các khóa đào tạo nội bộ.

Doanh nhân là người định hướng và tổng chỉ huy hệ thống quản trị thông tin và tri thức của doanh nghiệp. Toàn bộ tài sản thông tin, tri thức từ các nguồn khác nhau được lưu trữ, được chia sẻ, khai thác nội bộ theo nhiều cách nhằm đảm bảo đem lại giá trị cho mọi nhân viên trong hoạt động kinh doanh thường gặp.

Thông qua hệ thống Công nghệ Thông tin, trang thiết bị và phần mềm, doanh nghiệp có thể tập hợp, tổ chức, sử dụng, kiểm soát, phổ biến và loại bỏ hiệu quả các thông tin, tri thức. Dù bận rộn, doanh nhân vẫn cùng các thành viên doanh nghiệp liên tục hoàn thiện tài nguyên tri thức nội bộ thành một tài sản có giá trị cao, nâng cao lợi thế cạnh tranh cho tổ chức, đúng với tinh thần: “Những gì chúng ta biết ngày hôm nay sẽ lỗi thời vào ngày hôm sau. Nếu chúng ta ngừng học thì chúng ta sẽ ngừng phát triển” (Dorothy Billington) hay “Cái hại nhất ta tự làm cho ta là thôi học. Thôi học lúc nào là bắt đầu thụt lùi lúc ấy” (H. N. Casson)

Hơn 100 năm trước đây, Việt Nam ta đã từng có những chí sĩ đáng kính khởi phát “công cuộc ích quốc lợi dân”, học hỏi vươn lên không ngừng, nung nấu khát vọng vì cộng đồng, gắng sức giúp đất nước phát triển, như triết lý của nhà tư sản Bạch Thái Bưởi: “mang cái lợi cho nhiều người sẽ có cái lợi cho mình“. Xin được kể ra ba tấm gương sau:

Thứ nhất, Lương Văn Can (1854-1927) nhà nho kinh doanh, đem hết sản nghiệp, tài trí và sức lực cùng các sĩ phu yêu nước khác mở trường Đông Kinh Nghĩa Thục dấy nên một phong trào vận động văn hóa – giáo dục mang tính cách mạng và yêu nước.

Thứ hai, Trần Chánh Chiếu (1867-1919) một đại điền chủ, trụ cột của phong trào Duy tân ở Nam kỳ, người đứng ra thành lập Hội Minh Tân để chung tay làm việc nghĩa, hùn kinh tài đưa thanh niên sang Nhật du học, đả phá Nho giáo lỗi thời, khuyên khích kinh doanh, làm ăn…

Thứ ba, Bạch Thái Bưởi (1874-1932) doanh nhân kiệt xuất của đất Việt, khởi nghiệp từ hai bàn tay trắng, lập nên một doanh nghiệp đóng tàu, vận chuyển đường biển, khai mỏ… Vừa thực nghiệp, ông vừa nhiệt thành với các công việc xã hội, làm bài học hậu thế hết sức ngưỡng mộ.

Vậy nên, kế tục truyền thống trăm năm trước, chúng ta có thể tin tưởng ở đội ngũ Doanh nhân hiện đại ngày nay: tài năng, ham học và kế tục “Đạo kinh doanh” của cha ông xưa kia,  trở thành những Quốc Sĩ đúng nghĩa: “tinh hoa, yêu nước, tiên phong và làm giàu cho Quốc gia“!

Viết bởi Bùi Quang Minh


Chia sẻ lên mạng xã hội

Tin tức khác